استیو جابز زنده است!

صبح با آی.پاد یا زنگ آیفون بیدار شده و با آی.تیونز در پارک، ورزش صبحگاهی کرده، با آی تی وی پادکست می کنیم و با آی.پد سر کار می رویم.

همه اینها مدیون تفکر سوپر مدیر آی تی است که اینک اسمش آی.استیو است: (آی.استیو سرگذشت استیو جابز به قلم نویسنده سابق تایمز والتر ایساکسون است که قرار است از روی آن هالیوود فیلمی بنام استیو جابز بسازد)  مردی که متولد 24 فوریه 1955 بود و در 5 اکتبر 2011 درگذشت اما آن فقط جسمی بود مرکب از ژنهای سوریایی،آلمانی و سوئیسی (پدر سوریایی بنام عبدالفتاح جاندالی و مادری بنام جوآنا شیبل) که رفت.

 استیو جابزی که دنیای آی تی به خود دیده، نه تنها نمرده؛ بلکه شیوه مدیریتی اش، ابداع محوری اش در طول زندگی، خستگی ناپذیری در دنیای سراسر متحول آی تی و حتی تیریپ اسپرت و جین و کتانی اش جاودانه خواهد ماند. او کت و شلوارهایی که بیل گیتس دوست دیرین و رقیب دوران جوانی اش می پوشید را دوست نداشت. استیو والدینش را پاول و کلارا می دانست و دوست نداشت به آنها بگوید ناپدری و نامادری، و همیشه در مصاحبه هایش می گفت آنها پدر و مادر واقعی من هستند! و البته هرگز سعی نکرد با پدرش ژنتیکی خود یعنی عبدالفتاح تماس برقرار کند.

مدرسه را در کوپرتینوی کالیفرنیا گذراند و در اچ پی در زمانی که کم سن و سال بود تدریس می کرد و بعد تکنسین خوبی برای استیو وزنیاک در آنجا شد.(بعنوان کارگر تابستانی)

سال 1972 از دبیرستان فارغ التحصیل شده و تنها یک ترم در کالج ریدکالج در پورتلند اوریگان درس خوانده و آنجا را رها کرد. بعد از آن در اتاق دوستانش اتراق می کرد، بطری های نوشابه را به جایی که در ازایش غذا می گرفت؛ می برد و هفته ای یکبار به معبد کریشنا رفته و غذای مجانی می خورد.( در 18 مارس 1991 با لائورن پاول ازدواج کرده و یک پسر و دو دختر از وی باقی گذاشته است.)

1974 به کالیفرنیا بازگشت و در کمپانی آتاری مشغول بکار شد. پولهایش را جمع کرد تا در سفری معنوی به هند کم نیاورد. با اولین کارمند اپل (دانیل کوتکه) به هند رفته، نیم کارولی بابا را زیارت کرده و با سری تراشیده و لباس بودایی به خانه بازگشت.

وی این سفر عرفانی را یکی از سه واقعه مهم زندگی اش بر شمرد اما معلوم نیست چرا هیچ وقت آنگونه که بیل گیتس و مایکروسافت روی هندی ها سرمایه گذاری کردند، اپل و استیو جابز این کار را نکرد و اپل هنوز هم در رده های بالای مدیریتی هندی به خود ندیده است. (موتورولا دید و داغان شد، امریکن آنلاین دید و داغان شد؛ حال و روز مایکروسافت هم که معلوم است با باگها و ویروسهایش!)

بعد از بازگشت به امریکا برای نولان بوشنل مبدع اتاری همچنان کار کرد.

اما داستان اپل از 1976 و زمانی که بهمراه استیو وزنیاک و رونالد واین شرکت همیشه جاوید را تاسیس کرد؛ شروع شد. وزنیاک هکر بوده و در سن 21 سالگی به استیو جابز برای کار معرفی شد. آنها کامپیوتر اسمبل کرده و در بازار می فروختند و بعدها اپل برای توسعه کارهایش دنبال مدیران لایق می گشت تا کار خود را توسعه دهد. استخدام مایک اسکات از سمیکونداکتور در سال 1978 دردی را دوا نکرد و بعدها در سال 1983 هنگام استخدام جان اسکالی از شرکت پپسی بعنوان مدیر اجرایی آینده اپل به وی گفت آیا هنوز علاقمندی آب قند به دست مردم بدهی یا دنیا را تغییر دهی؟؟

سال 1984 اپل در برنامه معروف 1984 توانست مکینتاش را بعنوان اولین کامپیوتر با گرافیک معرفی نماید. 24 ژانویه استیو از مکینتاش بعنوان غوغا یاد کرد. از دید کارمندان مستقر در اپل استیو مدیری نامنظم و دمدمی بود. (نکته منفی در مدیریت رفتار سازمانی)

در پی فروش کم سال 1984 و افت فروش در آخر سال بین استیو و اسکالی دعوا شد و جنگ قدرت در داخل اپل گسترش یافت. استیو معتقد بود اسکالی برای اپل بد است، همین!

24 ماه می 1985 سهامداران جمع شده و میز مدیران تصمیم گرفتند پستهای مدیریتی را از استیو بگیرند و 5 ماه بعد استیو از اپل استعفا داده و شرکت NeXT را تاسیس کرد.

وی رفتن از اپل را بهترین دوران زندگی کاری خود برای از صفر شروع کردن نامید و تلاش کرد تا دوباره روی قله قرار گیرد. کار را با 7 میلیون دلار شروع کرد و در سال بعد از نظر مالی کم آورد و سعی کرد با جلب توجه میلیاردر معروف راس پیروت بر مشکلات غلبه کند. نکست ورک استیشن NeXT Workstation را بعنوان کامپیوتر پیشرفته با قیمت 9999 دلار راهی بازار کرد اما این قیمت برای بخش آکادمیک زیاد بود. کرنل ماخ، امضای دیجیتال، پورت اترنت، تراشه های جدید از جمله دیوایسهایی بود که استیو در کامپیوتر جدید خود برای اولین بار بکار برد و بعنوان کامپیوتری قوی آنرا در بازار جا انداخت. (لازم به ذکر است که سخت جان بودن کامپیوتر نسبت به نمونه های رقیب امتیازی بود که استیو از آن بهره می برد و این عامل باعث موفقیت وی بعد ها علی رغم قیمت بالای آن در بازار شد.)

در 1990 نسخه جدید موسوم به  NeXTcube که استیو آنرا اینترپرسونال کامپیوتر نامید، راهی بازار شد. این نسخه رقیب پرسونال کامپیوتر (رایانه های شخصی) بود. برای اولین بار صوت و تصویر و ویدئو در این کامپیوتر آورده شد و مورد استقبال فراوان قرار گرفت. سود 1 میلیون دلاری از بابت فروش سری های بعدی این کامپیوتر NeXTSTEP در سال 1994 همگان را خوشحال کرد. از جنبه سخت افزاری نیز اپل کمپانی نکست سافتور را در سال 1996 با عرضه وب آبجکت توسعه داد و بازوی نرم افزاری شرکت نیز رونق گرفت. از این برنامه و مجموعه اپلیکیشن، اپل توانست برنامه های خود موسوم به apple store,MobileMe و iTune Store را در سال 1997 راه اندازی کند.

از سوی دیگر در سال 1986 استیو جابز کمپانی گرافیکس گروپ که بعدا به پیکسار تغییر نام یافت را به قیمت 10 میلیون دلار خرید و روی سخت افزار و نرم افزار تولید انیمیشن های با کیفیت بسیار بالا تمرکز کرد و بعدا با دیزنی قرار داد همکاری بسته و دست به تولید فیلم های انیمیشن زد. روابط با دیزنی کم رنگ و پر رنگ شد تا اینکه مدیر دیزنی عوض شده و بعد در 24 ژانویه 2006 دیزنی پیکسار را خرید (7.4 میلیارد دلار) و استیو جابز بعنوان بزرگترین سهامدار دیزنی به صورت سینگل در دنیای انیمیشن قدرت بیشتری یافت.

اما به داستان استیو و اپل بپردازیم.همانطور که گفته شد استیو از اپل رفته و بعد با NeXT خودی نشان داد. اپلی ها در سال 1996 کمپانی نکست را به قیمت 429 میلیون دلار خریدند. آملیو در سال 1997 از سمت مدیر اجرایی اپل کنار گذاشته شده و استیو جابز دوباره مدیر پر قدرت اپل با عنوان مدیر موقت شد.

وی در سال 1998 مدیر پروژه های موفق Newton,Cyberdog و OpenDoc شد. استیو حق امتیاز ساخت ماشینهای تحت مکینتاش را به شدت بالا برد تا کمپانی های شریک نتوانند اپل تولید کنند و نوعی انحصار گری را بر اساس حق امتیاز ذاتی اپل برای کمپانی خود نگه داشت.

با پیوند NeXT و اپل ماشینهایی مانند NeXTSTEP با سیستم عامل موسوم به Mac OS X   برای اولین بار راهی بازار شدند. با مدیریت تحت قدرت استیو اپل برای اولین بار کامپیوترهای موسوم به آی.مک iMAC را راهی بازار کرده و به سرعت مورد استقبال قرار گرفت. کامپیوترهای پر قدرت راهی بازار شده و محافل تولید موسیقی و فیلم و گرافیک و آکادمیک پی به قدرت فوق العاده کامپیوترهای مذکور برده و بازار جهانی را تکان داد.

انقلاب آی ها از همان زمان شروع شده و کاربرانی که دنبال بدیل ویندوز و آی بی ام بیس ها بودند، اپل را انتخاب کردند. افراد با کلاس جامعه نیز با اپل بیشتر انس داشتند و هر چند قیمت گران باعث نمی شد آنها حق انتخاب خود را تغییر دهند، اما به هر جهت همه چیز رو به دگرگونی رفته و عوض شد.

در سال 2000 و در نمایشگاه موسوم به Macworld Expo استیو از طرف سهامداران بعنوان مدیر دائمی اجرایی اپل لقب جدیدی را کسب کرده و ورق به سود وی برگشت.(خود وی دوست داشت به او بگویند آی.سی.ای.او iCEO یا گل سر سبد مدیران اجرایی جهان)

جاناتان ایو اسکاتلندی به تیم استیو جابز ملحق شده و مجموعه اختراعات جاناتان در خدمت تفکر مدیریتی استیو جهان آی تی را دگرگون ساخت. اکتبر 2001 آی.پاد هم اپل و هم دنیا را تغییر داد. آی.پاد کلاسیک، آی.پاد تاچ، آی.پاد نانو،آی.پاد شافل ، آی.پاد فوتو، آی.پاد مینی و نسخه های محدود مانند یو.تو و ... موج جدیدی از کاربران علاقمند به موسیقی و آی.تیونز و فروشگاه آنلاین خرید آهنگ و .. را با خود به دنیای جدید آی تی به رهبری اپل برد.

در سال 2007 نیز اپل وارد دنیای تلفن های همراه شده و آیفون را با ویژگی مولتی تاچ راهی بازار جهانی کرده و موفقیت عظیمی را کسب کرد. طراحی فوق العاده، منحصر بفرد بودن تکنولوژی های بکار رفته درآن، بازاریابی جدید جهانی، قوی بودن و پر دوام بودن ابزارهای تولید اپل در مجموع باعث شد تا کاربران از داشتن اپل به خود ببالند.

دو کنفرانس اپل با سخنرانی های کاریزماتیک استیو جابز، کمپانی اپل را به طور روزافزونی خوشبخت تر کرد. Macworld Expos  و Apple Worldwide Developer Conferences باعث شد تا وقتی استیو با شلوار جین (لی.وایس 501)و کتانی (اسنیکرز 991) و راحتی یقه بسته(سن کرویکس)، آستین ها را بالا زده و شروع به حرف زدن کند؛ همگان در سالن و بیرون از سالن و پشت اینترنت و ... واژه های از دل برآمده وی را با جان و دل خریده و در مغزشان حک کنند؛ چرا که می دانستند هر چه استیو بیشتر حرف زند، بیشتر به سوی کمال انسانی و کمال تکنولوژیکی که شاید به وی الهام شده بود، دست یابند. مردی با 8 میلیارد دلار ثروت (تخمینی، 5 میلیون سهام اپل و 138 میلیون سهام والت دیزنی) بعنوان چهل و دومین فرد متمول جهان اینک شخصیت کاریزماتیکی شده بود که همگان وی را دوست داشتند و کی.نوتها یا سخنرانی های آتشین وی برای نمایش محصولات جدید را از حفظ می کردند.

در سال 2005 از وی انتقاد شد که چرا در محصولات خود کمتر رعایت مسائل زیست محیطی را می کند (سال 2004 مشخص شد که تومور در بدن خود داشته و دچار سرطان پانکراس شده است) و از همان زمان اپل جنبش تولید محصولات قابل بازگشت سریع به طبیعت را کلید زد.

لپ تاپ های اپل نیز همزمان با سری های دسکتاپ رو به توسعه گذاشت و به دلیل گرایش کاربران از دسکتاپ به لپ تاپ اپل جنبش نوت بوکی خود را نیز به جلو برد. آی.بوک و پاور بوک و مک بوک ومک بوک پرو و مک مینی و آی.مک و ... لپ تاپ و دسکتاپهای حاصل تفکر استیو جابز است که نامشان در دل همگان خواهد ماند.

شیوه مدیریتی جابز، مبتنی بر بهترین و والاترین ها بود. وی بی بدیل ترین طراحان صنعتی و مخترعان و مبتکران سخت افزاری و نرم افزاری را در خدمت گرفته بود و هر چه راهی بازار می کرد مانند گل سر سبد دنیای آی تی می درخشید. علاقه دیوانه وار استیو به آینده و آینده نگری باعث شد تیمی از بهترین مبتکران را دور خود جمع کند و آنها را دور حلقه ایده آل خود جمع کند.

مایکل دل صاحب اصلی کمپانی دل در سال 1997 با طعنه گفته بود استیو پول سهامداران را بدهد و کارگرانش هم به خانه بازگردند چرا که محصولات بی خودی را تولید می کند اما بعدا استیو جابز در سال 2006 با پشت سر گذاشتن موفقیتهای بی شمار خطاب به کارمندان خود ایمیل زد که : ای اعضای تیم می بینید که پیش بینی مایکل دل به خطا رفت و اینک سهام اپل بالای سر دل قرار گرفته است.

نام استیو جابز در اداره ثبت اختراعات در 338 مورد چه بعنوان مخترع و یا کمک مخترع جلوی ابزارهایی مانند اسپیکر، پاور آدابتور، کیبرد، کیس های زیبا و بسته های نرم افزاری و سخت افزاری به ثبت رسیده است. در تمام مدت زندگی اش عشق و علاقه به نمایش محصولات جدید در وی بیشتر شد.هر چند از سال 2004 با سرطان روبرو شد، اما خود را نباخت و سال 2010 کبد خود را عوض کرد. در 24 آگوست 2011 از مقام مدیر اجرایی اپل استعفا داده و در 5 اکتبر 2001 در خانه اش گذشت.

پیام بازماندگان تفکر استیو جابز در خبر درگذشتش این عبارات را خطاب به جهانیان نوشتند:

We are deeply saddened to announce that Steve Jobs passed away today.
Steve's brilliance, passion and energy were the source of countless innovations that enrich and improve all of our lives. The world is immeasurably better because of Steve.
His greatest love was for his wife, Laurene, and his family. Our hearts go out to them and to all who were touched by his extraordinary gifts.

مکان دفن وی زیارتگاه عاشقان تکنولوژی شده و علاقمندان بیشماری با رفتن سر قبر وی، ضمن ابراز ارادت به بهترین مدیر آی تی جهان، خاطره وی را در دلهای خود زنده نگه می دارند.

وقتی استیو بود، جهان خوب شد.